یکی از انواع قراردادهای اجاره که پس از اتمام مدت اجاره، به مستاجر این امکان را می‌دهد مالک آن ملکی که اجاره کرده است شود، قرارداد اجاره به شرط تملیک است. این نوع قرارداد را وکیل اجاره به شرط تملیک تنظیم می‌کند و بر خلاف قراردادهای اجاره‌ای که پس از پایان مدت آن، مستاجر باید ملک را به موجر تحویل دهد، در این قرارداد پس از عمل به تعهدات خود مالک نهایی خواهد شد. با این توصیف این نوع قرارداد باید شرایطی داشته باشد که آن را از سایر قراردادهای اجاره متمایز کند.
سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که قراردادهای اجاره به شرط تملیک چه تفاوتی با فروش به صورت اقساطی دارند و چه شرطی باعث می‌شود که مستاجر بتواند پس از پایان مدت زمان قرارداد اجاره مالک آن شود؟
در این مقاله به سوالات فوق پاسخ خواهیم داد تا با این نوع قراردادها و نحوه تنظیم آن بیشتر آشنا شوید.
مفهوم و تعریف قرارداد اجاره به شرط تملیک
احتمالا شما هم با مفهوم قرارداد اجاره به شرط تملیک بیشتر در قراردادها لیزینگی آشنا باشید. این نوع قراردادها گرچه به‌صورت مستقیم در قانون معرفی نشده‌اند اما بر اساس قرارداد اجاره که در قانون مدنی وجود دارد، تنظیم می‌شوند.
پس در یک تعریف کلی می‌توان اجاره به شرط تملیک را این‌گونه بیان کرد:
قرارداد اجاره به شرط تملیک یک قرارداد اجاره است که طرفین بر شرط تملیک توافق و آن را در متن قرارداد ذکر کرده‌اند. بر اساس این شرط، مستاجر پس از عمل به تمامی تعهدات خود و پرداخت آخرین قسط اجاره‌بها و پایان قرارداد اجاره، مالک عین مستاجره می‌شود.
اجاره به شرط تملیک در قانون
این نوع قراردادها کاملا قانونی هستند اما برای اینکه منافع هر دو طرف در قرارداد به‌طور کامل تامین شود، بهترین راه‌حل این است که قرارداد شما را وکیل اجاره به شرط تملیک تنظیم کنید چرا که در حال حاضر با وجود نوسان قیمت‌ها، بندهای قرارداد شما باید به‌گونه‌ای باشد که هر ضرری را به حداقل برساند.
از نظر قانونی این نوع قراردادها گرچه یکی از انواع قراردادهای «اجاره» هستند اما شباهت زیادی به قرارداد «بیع» یا همان «خرید و فروش» دارند. چرا که در قراردادهای اجاره، مستاجر فقط در طول قرارداد مالک منافع (یعنی مالکیت در استفاده و همچنین انتقال اجاره به شخص ثالث در صورتی که این حق از او سلب نشده باشد، است) و به محض اینکه مدت زمان قرارداد تمام شود، مستاجر دیگر حقی برای استفاده ندارد. اما در قرارداد «بیع یا همان خرید و فروش» پس از تنظیم قرارداد و پرداخت مال در برابر تحویل ملک، خریدار مالک آن می‌شود.
این در حالی است در قرارداد اجاره به شرط تملیک، در طول مدت قرارداد، مستاجر مالک منافع (استفاده از ملک) آن است و پس از پایان قرارداد در صورتی که به تعهدات و شروط قراردادی عمل کرده باشد، مالکِ ملکی که اجاره کرده بود، می‌شود.
